Verklaring van de familienaam Kralt

Onderstaande tekst is een korte samenvatting van het artikel Kralt, een geslacht van 'Duytschen bloet', dat te vinden is op de site van de Nederlandse Familienamenbank.

 

Kralt is een weinig voorkomende familienaam die vooral voorkomt in de omgeving van het dorp Rijnsburg in Nederland.  In 2014 kwam de naam, behalve eenmaal in Oostenrijk,  niet in andere Europese landen voor. In dat jaar droegen wereldwijd 354 mensen deze naam. In Nederland kwam de naam 257 voor. Op het Amerikaanse continent was hij 92 keer te vinden. 

 

In documenten uit de 17e en 18e eeuw komen we in Nederlandse archieven verschillende spellingvarianten van de naam tegen: Kral, Krall, Krals, Kraal, Krael, Krale, Cral, Crall, Crals, Craal, Crael, ….   Aan het einde van de 18e eeuw wordt steeds meer de variant Kral gebruikt. In 1795, bij de doop van Marijtje Kralt, dochter van Aldert Kralt (1762) en Marijtje van der Kwaak (1766), wordt er plotseling een letter t achter de naam gezet. Niet duidelijk is waarom dit is gebeurd. Vanaf die tijd wordt  de familienaam  afwisselend met en zonder t geschreven, totdat uiteindelijk  alleen de familienaam Kralt overblijft. 

In 1842 beviel de ongehuwde Maria Krol in Leiden van een zoon: Arend. Uit de overlijdensakte van deze Arend Krol (1903) kan worden afgeleid dat zijn moeder dezelfde persoon is als Marijtje Kralt (1817), dochter van Jan Kralt (1791) en Mengsje Oudshoorn (1789), één van de kleinkinderen van Aldert (1762) en Marijtje(1766). Arend ondertekende akten van de burgerlijke stand afwisselend met de namen Kralt en Krol. De meeste van zijn kinderen en kleinkinderen dragen de naam Krol, alleen zijn zoon Jan (1842) draagt de naam Kralt.

 

Het geslacht Kral(t) is zeer waarschijnlijk afkomstig uit Duitsland. In 1702 gaan in Leiden twee mensen in ondertrouw: Hermanus Kral (1661) en Anna van der Laan (1674).  Zij zijn de overgrootouders van Aldert Kral(t) (1762), één van de centrale figuren van deze site. Volgens het huwelijksregister is Anna afkomstig uit Leiden en Hermanus uit 'Ouderkerçken'. Onderzoek heeft uitgewezen dat het aannemelijk is dat hiermee de plaats Odenkirchen in de Duitse deelstaat Westfalen wordt bedoeld en dat Hermanus Kral waarschijnlijk dezelfde persoon is als Herman Crall, het kind dat in 1661 in de Evangelische Kirche in de Duitse plaats Kelzenberg, een buurgemeente van Odenkirchen, werd gedoopt. Vandaag de dag is Odenkirchen een wijk van de stad Mönchengladbach.

 

Er zijn verschillende verklaringen mogelijk wat betreft de betekenis van de naam Kralt:

Vanuit het Middeleeuwse dialect van de streek rond Odenkirchen kan het woord krall vertaald worden als hand. De naam Krall zou daarom gegeven kunnen worden aan iemand die opvalt door zijn handen, bijvoorbeeld iemand die handig is en/ of die van aanpakken weet. Een meer negatieve verklaring zou kunnen zijn dat er sprake was van misvorming aan de hand of iemand die zijn handen op een verkeerde manier gebruikte, bijvoorbeeld door te stelen of te slaan. 

Het zou echter ook kunnen zijn dat er sprake is van een toponiem en dat de naam Krall een veldnaam is.  Uit diverse documenten wat betreft aanslagen op bezit blijkt dat er in de 16e/ 17e eeuw in de stad Ahlen (Munsterland, Duitsland) sprake is van een erf/gebied met de naam Krall. De bewoners daarvan werden aangeduid met de naam Ton Kralle, Zum Krall, Kralmann of Cralleman. Vandaag de dag ligt er tussen de plaatsen Kluse en Renkenberge nog steeds een landweggetje dat herinnert aan dit verleden en dat de naam Krall draagt.

Tot nu toe zijn er echter geen aanwijzingen gevonden die duiden op een link tussen de familie Krall uit Odenkirchen en de omgeving van Ahlen. De meest logische verklaring voor de naam Kralt is op dit moment dan ook dat de betekenis van de naam ligt in het woord hand. En dat sluit aan bij het gegeven dat  leden van het geslacht Kralt uit Rijnsburg er vandaag de dag nog steeds om bekend staan dat ze goed hun handen uit de mouwen kunnen steken, dat ze van aanpakken weten.