Wie was Gerard de Macht?

 

De uit Gent afkomstige Gerard De Macht was een man met een bedenkelijke reputatie. Hij begon zijn ‘carrière’ als vaandrig in het Spaanse leger, maar liep in 1646 over naar het leger van de Prins van Oranje. Hij mat zich diverse adellijke titels aan, die echter allemaal vals bleken te zijn.

Toen in 1650 het Eerste Stadhouderloze Tijdperk aanbrak en hij geen deel meer uitmaakte van de prinselijke garde, moest hij op zoek naar ander werk. Hij vestigde zich in Den Haag als boekhandelaar, drukker, journalist en courantier.  In zijn publicaties maakt hij gebruik van diverse aliassen: Anthoni Benedetti, Anthoni Benedicti, Anthonyy Philiberti, Anthoni Pieters en Jan van Zwol. Zijn stukken veroorzaakten regelmatig grote ophef en werden zelfs enkele malen betiteld als staatgevaarlijk.

In 1657 kwam uit dat hij niet alleen regelmatig ambtenaren omkocht om aan vertrouwelijke informatie te komen, maar er ook niet terugdeinsde om verzonnen nieuwsfeiten te publiceren. Hij werd gevangen gezet en de rechter besliste dat hij voor 10 jaar werd verbannen uit Holland. Hij verhuisde naar Utrecht, maar bleef publiceren.  

In 1667, na afloop van zijn verbanning, keert De Macht terug naar Holland en vestigt zich in Katwijk bij zijn zwager De Meijer. In 1669 wordt hij opnieuw gevangen gezet en voor eeuwig verbannen uit Holland.

In 1672, na het einde van het Eerste Stadhouderloze Tijdperk, kreeg hij van stadhouder Willem III echter gratie. Onduidelijk is waar hij in die periode daarna inkomsten vandaan haalde. Hij publiceerde niet meer en raakte steeds meer aan lager wal. Enkele jaren na het overlijden van Cornelia van der Spiegel trouwde hij met de prostituee Alida Blaris. Hij overleed in 1698 en werd ‘van de armen’ begraven.

Omdat Gerard De Macht (1) ambtenaren omkocht om achter geheime informatie te komen, (2) door het verspreiden van nepnieuws zorgde voor onrust in de Republiek en (3) stadhouder Willem III hem bij zijn aantreden in 1672 gratie verleende, wordt weleens verondersteld dat hij en zijn zwager De Meijer zich mogelijk bezighielden met spionage activiteiten.  Hard bewijs daarvoor ontbreekt tot nu toe echter.  

 

Bronnen

Bibliothèque Nationale de France, gedownload nov. 2020, https://data.bnf.fr/de/12384427/gerard_lodewijk_van_der_macht/

Spiegel, v.d., R.A. (2017), ‘Goddeloose Leugenaar’. Uit: Haagse Historie, nr. 4 2017, p. 28-31. https://issuu.com/haagsehistorie/docs/hh-nummer4-hr-web

Vliet, v. R, (1992) Kranten en Mercuriale Geschriften in de 17de en het Begin van de 18de Eeuw. Gepubliceerd in: Proteus,. Bulletin van de Vereniging voor Leidse renaissancisten 8 (1992), 1, 1-9.